همیشه در سپاه ایران افرادی وجود داشتند که اطلاعات را در اختیار روس ها قرار می دادند . آنها از وضع ارتش ایران مطلع بودند و اغلب تصمیمات فرمانده ها به اطلاع روس ها می رسید...

15 خرداد 1342 نقطه عطفی در تاریخ مردم ایران بود. از یک طرف مردم دانستند که دیگر نمی توانند با شاه و ایادی اش سازش کنند و از سوی دیگر حکومت پهلوی نیز فهمید که نمی تواند به عنوان پشتوانه بر روی این مردم حساب باز کنند. از این رو پول نفت کشور از این پس به جای اینکه صرف توسعه کشور شود، صرف هزینه های نظامی شد . . .

حضور بیگانگان در ایران و استبداد حاکم بر جامعه ایرانی عملا نوسازی معقول جامعه ایران را با مشکل مواجه کرده بود. از همین رو برای ایرانیان و حتی خود مستبدین داشتن برخی مظاهر مدرنیته مثل بانک، ارتش مدرن و یا راه آهن به آرزو تبدیل شده بود. قطعا یکی از مهمترین این نهادها بانک بود که می بایست با بانکهای خارجی حاکم بر اقتصاد ایران رقابت می کرد؛ رویایی که البته ...

در ایران عصر پهلوی اول نظامیان دخالت زیادی در امر انتخابات داشتند. البته این مسئله در دو دوره دیگر نیز وجود داشت، یکی قبل از آغاز سلطنت رضاخان و دیگری در سالهای بین 1320 تا کودتا در کشور. پس از آن دیگر در کشور انتخاباتی به معنای واقعی نبود تا نیازی به دخالت نظامیان باشد!

در پاسخ به این سئوال که چه کسانی برای اولین بار به ساختار استبداد ایران ضربه زد؟ نقل قولی از مرحوم دکتر عنایت در اینجا می تواند مفید شود. این قول که به نحوی اندیشه سیاسی در تاریخ تحولات ایران محسوب می شود معتقد است آیا نوشته های میرزا آقاخان کرمانی، طالبوف، آخوندزاده، ملکم خان با آن تعابیر و اصطلاحات که اغلب بیگانه و برگردانیده زبانهای بیگانه بود مانند ...

همه حکومتها از چهره اجبار برخوردارند. چهره اجبار، از آن روست که حکومت بتواند نظام را در کشور برقرار کند. اما حکومت های استبدادی برای همه رنگ کردن مردم با خود و مقابله با هرگونه مخالفتی از این ابزار استفاده می کنند. حکومت پهلوی از آن جمله حکومتها بود. ساواک به عنوان دستگاه امنیتی این رژیم، از همه ابزارها برای مواجه با مخالفین سود می جست. یکی از این ...

حکومت شاه اگرچه روز به روز به دلیل دلارهای نفت به ظاهر قوی و قوی تر و در در واقع به دلیل عدم مشروعیت در میان مردم، ضعیف و ضعیف تر می شد؛ اما دوستان ابرقدرتش کمتر توان درک این واقعیت را داشتند. در واقع آنها در یک مقطع به این نتیجه رسیدند که او می تواند ایران را اداره کند و حتی فراتر از آن در منطقه نیز به کمک آنها بیاید. بنابراین تماس آمریکا با مخالفان ...

حکومت پهلوی تا پیش از دهه 40 همیشه با مشکلات و مصائب مالی مواجه بود؛ از این رو همیشه دست به دامن ابرقدرت ها می شد. اما از این دوره به بعد به تدریج بهای نفت افزایش یافت. جالب اینکه پهلوی ها بیشتر از اینکه این پول را صرف رفاه مردم بکنند؛ آن را خرج خرید سلاح کردند. آنقدر که کم کم حتی قدرت های جهانی نیز از فروش اصلاح به ایران دچار تردید شدند . . .

حزب توده را می توان سازماندهی شده ترین حزب تاریخ معاصر ایران دانست. حزبی که در حوزه های مختلف و من جمله جذب جوانان و زنان و کادرسازی فعال بود. با همه این احوال به دلیل ماهیت دینی و مذهبی جامعه ایرانی و حضور پر رنگ روحانیت، این حزب تنها توان جذب طیف خاص و محدودی از مردم را داشت. برخلاف این واقعیت، انگلستان در جریان ماجرای ملی شدن صنعت نفت و برای راضی ...

امام خمینی رهبری فرهمند بود. او همه ویژگی هایی که یک رهبر بزرگ می بایست داشته باشد را دارا بود؛ نظریه پردازی قدرتمند بود و در مقام اجرا نیز به خوبی نیروها را بسیج می کرد. آمریکایی ها به خوبی نسبت به این آگاه بودند، حمایت از طرح دستگیری امام را نیز باید بر همین اساس تحلیل کرد . . .

متاسفانه برخی رویکردها در بررسی رفتار ایالات متحده در ایران خوشبینانه است. به عنوان مثال به اعتقاد برخی زمانی که آمریکا دانست، شاه در میان مردم خود منفور است از او خواست از کشور خارج شود و تلاش کرد تا با انقلابیون وارد مذاکره شود و زمینه های روی کارآمدن آنها را تسهیل کند. این گزاره آخر بسیار بحث انگیز است. بخصوص آنکه در ماه های اخر حکومت پهلوی، امریکا،...

با پیروزی انقلاب اسلامی و تاسیس نظام جمهوری اسلامی، ضربه محکمی به منافع اسرائیل خورد. با توجه به مشکلاتی که در ارتباط میان اسرائیل و کشورهای عربی در آن مقطع وجود داشت، رابطه با کشورهایی چون ایران و ترکیه برای اسرائیلی ها از اهمیت به سزایی برخوردار بود. از این رو اسرائیل تمام تلاش خود را برای بقای حکومت استبدادی شاه می کرد. از این رو بود که موساد، بیشترین ...

حکومت محمدرضا پهلوی یک حکومت به معنای دقیق کلمه آمریکایی بود. از این رو در شرایطی که شاه در سراشیب سقوط قرار گرفته بود نیز آمریکا می بایست به درمان آشوب های داخل کشور برمی خاست. اما آن طور که پیروزی انقلاب نشان داد، ایالات متحده از انجام و تحقق این خواسته عاجز بود . . .

رضاخان در سمت سردار سپه در اعلامیه ای در پاسخ به مطالب و انتقادات مطبوعات، خود را عامل کودتا معرفی نمود و به شدت تهدید نمود مطبوعاتی که در این زمینه مطالب بنویسند به شدت مورد تنبیه قرار می گیرند. در این اعلامیه آمده است . . .

اگرچه آقامحمدخان با لشکرکشی به گرجستان و قفقاز، جنایات بسیاری را انجام داد و مردم بسیاری را کشت و یا مجروح کرد، اما پس از آن روس ها نیز ظلم های بسیاری به مردم این منطقه کردند. این ظلم ها بسیار وسیع و گسترده تر از ظلم های سپاه ایران و آقامحمدخان بود و متاسفانه در تاریخ نگاری جنگ های ایران و روس عمدتا این مسئله به فراموشی سپرده می شود.

عمدتا قیام ها و جنبش های بزرگ در همه کشورها، با جنبش هایی دیگر آغاز می شوند. از آن جمله اینکه جنبش تنباکو را می توان مقدمه ای برای جنبش مشروطه ایران دانست. نهضت تنباکو در شهرهای مختلفی ظهور و بروز داشت. من جمله تهران و اصفهان.

ادره ای به نام روابط عمومی در دبیرخانه وزیر تاسیس شده بود که در لیست کارمندان، ده زن زیبا و شوخ و شنگ کارمند آن بودند، ولی در وزارت خارجه کمتر آفتابی می شدند. پس از تحقیق آشکار شد که آنها مهماندارند و برای سرگرم کردن مهمانان وزیر، بخصوص شیوخ عرب در حصارک حضور می یابند.

ناصر نجمی در کتاب «ایران قدیم و تهران قدیم» درباره خیابان سعدی می‌نویسد: «یکی از خیابان‌هایی که پس از احداث خیابان لاله‌زار به‌وجود آمد، خیابان لختی بود . . .

به قدرت رسیدن و پادشاهی رضاخان و حرکت او از رضاخانی به رضاشاهی پر از حیله و نیزنگ بود. اول از همه اینکه نیروهای مورد نظرشان را که موافق سلطنت رضاخان بودند، به نمایندگی مجلس انتخاب کردند. به عبارتی با تقلب آنان را وارد مجلس کردند. بدین ترتیب تعداد مخالفان بسیار بسیار بیشتر از مخالفین بود. اما برای اینکه باز هم مخالفین نتوانند تاثیرگذار باشند، با حیله ...

جدا از تفاوت در سیاست و تجهیزات، آنچه شکست ایرانیان را به این شکل وسیع رقم زد، معادلات بین المللی و نوع رویکرد و تعامل قدرتهای بزرگ در قبال یکدیگر بود.